HISTORIA POCZTÓWKI NA ZIEMIACH POLSKICH
O wynalazcy i pojawieniu pierwszych pocztówek sygnalizowałem, już wcześniej w albumach „Grudziądz i okolice na starej karcie pocztowej „ Tom I strona. Wskazać należy, że pierwsze pocztówki ukazały się w zaborze austriackim w 1869r., w zaborze pruskim 1970 r., a zaborze rosyjskim w 1872 r.
Polskie dotychczas znane zostały wydane 1892 r., były drukowane w drukarni Edmunda Osuszki we Lwowie. Jednobarwne z widokiem budowli Lwowa i Krakowa. Kartki pocztowe nazywano początkowo widokówkami, pocztówkami, kartami ozdobnymi, listewkami i pisankami, bardzo szybko stały się popularne. Już od roku 1893 w Galicji zostało założone nieoficjalne stowarzyszenie filokartystów przy Krakowskim Związku Polskich Zbieraczy Kart Pocztowych, a w 1898 r., z inicjatywy Mikołaja Maksymiliana Urbańskiego powstała odrębna Sekcja Zbieraczy Kart Pocztowych. Organizowano wystawy zbieraczy.
W 1900 roku Towarzystwo Dobroczynności w Warszawie zaprezentowało ekspozycje i ogłoszono konkurs na polską nazwę karty. Wśród publiczności zwiedzającej, największe uznanie uzyskała nazwa „ pocztówka „ i to ona wygrała konkurs.
Jak się okazało, jej autorem był późniejszy noblista Henryk Sienkiewicz, występujący pod pseudonimem Maria z R?
W latach 70, i 80. XIX w. przy produkcji kart pocztowych stosowano wiele technik poligraficznych. Pierwsze pocztówki drukowano metodą litografii, jest to rodzaj druku płaskiego, gdzie rysunek wykonuje się na gładko wypolerowanym kamieniu wapiennym.
Na kamień ten nanosiło się grafikę, a następnie zakwaszało się w słabym roztworem kwasu azotowego i gumy arabskiej. Technika wykonania pocztówek świadczyła o skomplikowanym procesie produkcji. Już w 1879 r. wydrukowano pierwsze karty pocztowe techniką światłodruku, czyli fototypii, a później już techniką fotograficzną.
Ryszard Bogdan Kucharczyk
GMINA GRUTA
Opis herbu
Jego kształt, forma i treść wyrażają się w następujących elementach: tarcz herbowa została podzielona na dwie równe części. Po prawej stronie heraldycznej znajduje się biały anioł na czerwonym tle. Na lewym polu o zielonym tle przeciętym pasem niebieskim znajduje się złoty kłos pszenicy.
Symbolika poszczególnych elementów herbu jest następująca:Anioł został skopiowany z chorągwi komturstwa pokrzywieńskiego i symbolizuje pokój. Przypomina również białych mnichów benedyktynów, którzy działali na Ziemi Chełmińskiej. Zamek krzyżacki w Pokrzywnie został pobudowany na wcześniejszym grodzisku polskim istniejącym tu od VIII wieku o nazwie Koprzywno - później Pokrzywrio.
Krzyżacy przyjęli prawdopodobnie postać anioła od istniejącego już wówczas Zakonu Benedyktynów. Podsumowując: anioł umieszczony w herbie gminy zapewnia pokój jej mieszkańcom. Zielone tło lewego pola symbolizuje urodzajne ziemie gminy i gospodarność jej mieszkańców. Pas niebieski przypomina bogactwo terenów wodnych, jak: liczne jeziora i cieki wodne, w tym rzekę Osę (pierwszą granicę państwową wytyczoną przez odwiedzającego te tereny króla Bolesława Chrobrego) , a między nimi w szczególności Jezioro Mełno znane ze znamiennych zdarzeń historycznych. Nad tym jeziorem król Władysław Jagiełło obozował w dniu 21 września 1410 roku, a w 1422 roku podpisał pokój z Krzyżakami.
W 1939 roku żołnierz polski toczył tu bohaterski bój z hitlerowskim najeźdźcą.
Złoty kłos pszenicy symbolizuje w heraldyce dobrobyt i urodzaj, które to dobra mieszkańcy gminy pragną zapewnić swą pracą dla siebie i przyszłych pokoleń.
GMINA ROGÓŻNO
( 14 km od Grudziądza ) Historia gminy Rogoźno z roku 1924.
Wieś o 1000 m . nad Preczwa , dopływem Osy, z ludnością w większości polską. Kościół katolicki z końca XIII w., gotyk z nieobrobionych kamieni polnych z nisko czworoboczna wieżą od zachodu, która miano dobudować z materiałów z dawnego zamku, za wojen szwedzkich dwukrotnie spalony, został odrestaurowany w XVIII i XIX w. Urządzenia barokowe. W roku 1909 zostało wnętrze stylowe odnowione przez artystów niemieckich. Z tego czasu pochodzi neobarokowy wielki ołtarz, z rzeźbą Serca Jezusowego i obrazem św. Wojciecha , ambona, organy oraz malowidła na sklepieniu. W skarbcu wiele starych haftów, wśród nich bogato haftowany ornat z roku 1737. Trzy kilometry na wschód Podzamcze Rogozińskie wieś o 300 m. Kolo wsi w malowanym położeniu na wzgórzu u zbiegu rzek Osy i Gardęgi okazałe ruiny zamku Rogoźno. Zbudowali go krzyżacy w końcu XIII wieku ,początkowo jako drewniany. Posiadał niegdyś 7 bram i 22 wież, a tak się podobał cesarzowi Karolowi IV, że chciał go nabyć na zamek cesarski.
Szembruk –( 27 km od Grudziądza )podobnie jak sąsiednie wsie ostatnia ku północy wieś polska na pograniczu etnograficznym, wzdłuż którego w tym miejscu ściśle przeprowadzone granice polityczne. Kościół drewniany z 1715 roku po spaleniu poprzedniego przez Szwedów, stoi na małym wzgórzu nad Gardęgą.
GMINA RADZYN
W XI w. istniał tu gród pruski zdobyty w 1015 roku przez Bolesława Chrobrego. Prawo miejskie chełmińskie (1234 r., 1285 r). Od 1231 r. w rękach Krzyżaków. Od 1440 r. w antykrzyżackim Związku Pruskim. Od 1466 r. polski. W l. 1772-1920 w zaborze pruskim.
Są tu dwa cenne zabytki. Za miastem, przy drodze do Grudziądza, stoją imponujące ruiny zamku krzyżackiego (siedziba komturii), o tyle cenne, że nie zniekształcone późniejszymi przebudowami i rekonstrukcjami. Wznoszony od końca XIII wieku do lat trzydziestych XIV wieku, od 1466 roku siedziba polskich starostów, zniszczony w XVII w., częściowo rozebrany w XVIII i XIX wieku. Gotycki, ceglany na planie kwadratu o boku 52 m, z dziedzińcem krużgankowym.
Zachowane częściowo piwnice, trzy główne sale piętra, w tym kaplica (bez sklepienia). W odległości 300 m na pd. wsch. od zamku znajduje się grodzisko pruskie w VI-XI w., obsadzone polską załogą w XI-XIII wieku ze śladami obwałowań drewniano-ziemnych. Ruiny są udostępnione zwiedzającym. Z wieży zamkowej roztacza się piękny widok na okolicę.
Drugim cennym zabytkiem Radzynia Chełmińskiego jest kościół paraf. św. Anny - gotycki, ceglany o ścianach bogato zdobionych biało tynkowanymi blendami, jednonawowy. Budowany i rozbudowywany od około 1310 do około 1600 roku. W końcu XVI w. dobudowano od pd. renesansową kaplice grobową Dąbrowskich. Wewnątrz kościoła drewniane stropy pokryte polichromią - w prezbiterium z około 1640 roku ze sceną Wniebowzięcia NMP - przypuszczalnie dzieło Bartłomieja Strobla, nadwornego malarza Władysława IV. W nawie zwraca uwagę polichromia stropu sprzed 1680 r. Wyposażenie wnętrza barokowe z czasów od końca XVII do pocz. XIX w. Wyróżnia się wysokiej klasy obraz przedstawiający Koronacje Matki Boskiej, dzieło Strobla z 1643 r. Pomnik Jana Długosza (1415-80) - historyka i kronikarza.
GMINA ŁASIN
Herb Łasina - herbem miasta jest ścięta głowa św. Jana Chrzciciela umieszczona na kielichu położona w polu między dwoma drzewkami o dębowych liściach znajdująca się na czerwonej tarczy herbowej. Herb został określony w uchwale Nr IV/24/2006 Rady Miejskiej Łasin z dnia 29 grudnia 2006 roku.
Łasin – ( 34 km od Grudziądza ) najdalej ku północy na prawym brzegu Wisły wysunięte miasteczko polskie o 2800 m. Już za Bolesława Chrobrego był to gród graniczny , a między Rogoźnem a Łasinem kazał król w Osie wbić słupy graniczne. Ponieważ miejsce jest z natury obronne , także i Krzyżacy zbudowali tu zamek, a w roku 1298 osada otrzymała od nich prawa miejskie. Miasto wraz z okolica należało do komturstwa w Rogoźnie, a potem do starostwa. W roku 1410 spalono przedmieście wraz z kościołem Maryi Magdaleny, w czasie wojny trzynastoletniej Łasin złożył wprawdzie 28 maja 1454 hołd Kazimierzowi Jagiellończykowi , jednakże już w tym roku po bitwie pod Chojnicami, poddał się na nowo Krzyżakom. Polacy kilkakrotnie nadaremno oblegali Łasin, był nawet pod jego murami Kazimierz Jagiellończyk , dopiero w roku 1461 go zdobyli .Za polskich czasów miasto szybko się spolonizowało . Przy oblężeniu przez Szwedów w roku 1628 spaliło się całe miasto z kościołem, drugi pożar zniszczył miasto w 1719 roku. W archiwum gminnym zachowały się dokumenty od XVI w. Kościół katolicki ma pochodzić z czasów założenia miasta tj. z początku XIV w. W roku 1628 spłonął do nagich murów, a wtedy też zniszczała kaplica Dulskich z renesansowym grobowcem Barbary Dulskiej. W roku 1822 poddano kościół restauracji i odmalowano go. Resztki murów miejskich z XIV w. rozebrano w roku 1892. Na przedmieściu przed bramą Malborską był niegdyś kościół św. Magdaleny, który w XVIII w. popadł w ruinę.
Herb Gminy Grudziądz przedstawia na tle tarczy trójdzielnej w kształcie odwróconej litery T w polu prawym niebieskim drzewo/sosna/złote, w polu lewym niebieskim flanca/sadzonka tytoniowa/ w polu dolnym lis czerwony nad falą błękitno-złote. ( z Uchwały Nr VI/36 z 17.II.2003r.Statut Gminy § 5 )
Tom VI
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz